Wat is dat?

Spreidpoten komen voor bij jonge parkietjes die nog in het blok zitten. De pootjes zijn letterlijk gespreid, en staan dus uit elkaar.  Het jong kan de pootjes zelf niet bij elkaar krijgen, verder in dit artikel lees je hoe je hem of haar hierbij kunt helpen.

Hieronder een foto van een jong met spreidpootjes. Wel is het zo dat er eigenlijk alleen in het nest beoordeeld kan worden of een jong spreidpoten heeft, wanneer je ze op een gladde ondergrond zet, zoals op de foto zullen ze altijd moeite hebben hun pootjes bij elkaar te houden.

Hoe wordt het veroorzaakt?
Wat de exacte oorzaak is van spreidpootjes is nog niet uitgewezen. Wel zijn er een aantal ideeën over.

Oorzaak 1: Vitamine D tekort
Wanneer een parkiet broedt moet hij voldoende vitamine D hebben, wanneer dit niet het geval is, is de kans op windeieren zeer groot.  Dit vitaminegebrek kan bij jonge parkieten leiden tot spreidpoten. Wanneer dit probleem op tijd herkend wordt (rond dag 11 of 12) word er vaak aangeraden het te genezen door een overdosis vitamine D toe te dienen. Dit is alleen absoluut af te raden!

Het klopt inderdaad dat vitamine D van belang is voor het Calcium metabolisme. Zo is het van belang voor de opname van calcium ter hoogte van de darm, beperken van verlies via de nier en is het nodig voor de goede werking van bepaalde hormonen die nodig zijn voor de botopbouw en –afbraak.

Vitamine D wordt opgenomen via de voeding, maar wordt ook aangemaakt in de huid onder invloed van UV licht.

Wanneer er inderdaad een vitamine D tekort is, dan kan dit verschillende redenen hebben. Dit kan zijn een verhoogd verbruik, verhoogd verlies, weinig of geen aanmaak of geen opname. Waarschijnlijk is dit laatste het grootste probleem. De vogeltjes kunnen het vitamine niet bijhouden en krijgen via het voedsel niet genoeg binnen. Het tekort draagt bij tot lage calciumgehaltes en zorgt zo voor zwakke beenderen en uiteindelijk spreidpoten.

Geef echter NOOIT een overdosis vitamine D. Vitamine D is net zoals vitamine A, E en K een vetoplosbaar vitamine. Dit wil zeggen dat deze vitamines bij een overschot worden opgestapeld in het lichaam. Dit kan dan weer zorgen voor verkalking in andere weefsels dan in bot.

Bij spreidpoten waarvan de oorzaak een vitamine D probleem is wordt best een dierenarts geraadpleegd voor een correcte behandeling.

Het probleem van een vitamine D tekort kan een erfelijke oorzaak hebben. Wanneer vogels het probleem hebben dat ze vitaminen D niet goed opnemen uit hun voeding, kunnen ze dit over brengen op hun jongen die dus direct een vitaminen D tekort hebben waardoor ze spreidpootjes krijgen. Wanneer je weet dat dit het probleem is van de spreidpoten is het beter de ouders van de jongen niet meer te laten kweken, dit zullen ze namelijk steeds weer overbrengen op hun jongen.

Oorzaak 2: Broedende pop te zwaar
De tweede oorzaak van spreidpoten kan een te zware pop zijn, dit is zeker het geval bij grotere parkieten en papegaaien. Een broedblok met een kuiltje in de bodem kan dit probleem soms voorkomen, de druk van de pop op de jongen wordt dan beter verdeeld.

Deze vorm van spreidpoten kan ook veroorzaakt zijn door de onervarenheid van de pop. Dit wordt vaak opgelost door  een ouder (groter) jong uit een ander nest bij dit nest te leggen. Het oudere jong kan wat meer hebben en zal waarschijnlijk de ergste klappen opvangen (bij deze oplossing dien je wel goed op te letten dat dit grotere jong, of juist hierdoor de kleinere jongen niet verstoten worden!).

Deze vorm van spreidpoten kan je goed genezen door aan beide pootjes een knijpring te doen (of aan een pootje wanneer de vogel al geringd is). Tussen de knijpring knoop je dan een touwtje of een elastiekje zodat de pootjes van het jong goed bij elkaar blijven.

Het ziet er erg zielig uit maar dit zal het probleem wel genezen. Belangrijk is dat je hier op tijd mee begint, hoe eerder hoe beter!

Oorzaak 3
Sommige jonge vogels worden geboren met spreidpoten. Dit is niet noodzakelijk een erfelijk probleem. Het gaat om een aangeboren (is niet hetzelfde als erfelijk!) afwijking aan de pootjes. Het kan gaan om een anatomische misvorming van de poten door een verkeerde opbouw van pootjes of door een slechte positie in het ei. De ouders kunnen verder blijven kweken. Merk je echter dat het probleem terug komt elk jaar of in elke nest, dan is het ook beter om dit koppel uit te sluiten van de kweek.

Met dank aan Roel Haesendonck en Sabrina Teirlinck voor hun inbreng.